Vaderlandse geschiedenis in stripvorm
Dat Eric Heuvel de onbetwiste meester van de Nederlandse historische strip is, bewijst hij opnieuw met Quaco, zijn laatste strip over de geschiedenis van de slavernij.
Met duizenden tegelijk werden mensen uit Afrika gehaald om in de Nederlandse koloniën aan de andere kan van de oceaan te werken en beroofd van hun vrijheid te dansen naar de pijpen van de Hollanders. Eén van hen is Quaco, een jongen van een jaar of acht uit Guinee. Rond 1770 werd hij tegelijk met zijn broer ontvoerd door mensenhandelaren. Al snel verloor hij zijn broer uit het oog en werd hij verscheept naar Suriname. In Paramaribo komt Quaco uiteindelijk terecht bij legerkapitein John Gabriel Stedman. De jonge Quaco krijgt te maken met het harde slavenbestaan op de plantages, waar hij probeert er het beste van te maken. Door Stedman wordt hij redelijk goed behandeld. Toch blijft hij verlangen naar zijn broer, zijn vaderland en vooral… vrijheid.
Quaco heeft echt bestaan, net als John Gabriel Stedman. Stedman hield een dagboek bij van zijn tijd in Suriname, dat is uitgegeven onder de titel Narrative of a five years' expedition against the revolted Negroes of Surinam. In dat boek schrijft hij vooral veel over Joanna, het slavenmeisje op wie Stedman verliefd was en dat ook in de strip voorkomt. Quaco wordt door hem genoemd, maar heeft slechts een bijrol. In Quaco. Leven in slavernij richten tekenaar Eric Heuvel en schrijfster Ineke Mok de schijnwerpers juist op Quaco. Ze laten zien hoe hij leert om zich ondergeschikt te maken aan zijn blanke meesters, en hoe hij zelfs hun vertrouwen weet te winnen waardoor hij soms alleen op pad wordt gestuurd voor een boodschap. Dat geeft hem weer even het gevoel van vrijheid. Tegelijkertijd blijft hij handelswaar: hij kan zomaar overgaan op een andere eigenaar, met voor zijn sociale leven alle gevolgen van dien.
Eric Heuvel heeft met zijn educatieve historische strips over het verzet tijdens de Tweede Wereldoorlog, de Holocaust en de oorlog in Nederlands-Indië al eerder laten zien in staat te zijn om een grote hoeveelheid aan feiten te verwerken tot een goed verhaal, met gedetailleerde en vooral goed gedocumenteerde tekeningen. Voor deze strip over de slavernij werkte hij samen met Ineke Mok, die het initiatief voor de strip nam en het scenario heeft geschreven.
Mok en Heuvel hebben met Quaco een evenwichtig historisch verhaal afgeleverd. Ze zijn niet in de val getrapt om alle blanken te portretteren als brute heersers en de slaven als arme stakkers. In het verhaal komen ook blanken voor die vriendelijk zijn en hun waardering naar slaven uiten. Soms lijken ze hun slaven zelfs gelijkwaardig te behandelen. Des te indringender komt de boodschap over dat je nooit gelukkig kunt worden als je niet in vrijheid leeft. Het is goed om ons ook vandaag daarvan bewust te zijn.
Quaco. Leven in slavernij – Eric Heuvel en Ineke Mok
ISBN 9789057309595
Prijs: 8,95
Dit artikel is eerder verschenen in BK Strips.