Kuifje bij de Sovjets in kleur is vooral een gemiste kans
De langverwachte kleurenversie van Kuifje in het land van de Sovjets ligt dan vandaag eindelijk in de winkels. En waar de onthulling van de cover in oktober al een behoorlijke tegenvaller was, blijft nu met het hele album ook vooral het gevoel hangen dat er meer in had gezeten.
Met veel bombarie en een enorm publiciteitsoffensief is het 'nieuwe' album van Kuifje gepubliceerd. Een verhaal dat door Hergé altijd als een jeugdzonde is gezien en dat daarom tot een aantal jaar geleden nooit in de reguliere reeks is opgenomen. Kuifje in het land van de Sovjets ontstond in 1929, toen Hergé tekende voor Le Petit Vingtième, de jeugdbijlage van de krant Le Vingtième Sciècle. Directeur van die krant was de uiterst conservatief katholieke pater Norbert Wallez, die een felle anticommunist was. Hij had zelfs een portret van Benito Mussolini op zijn bureau staan, want Mussolini was de man die de communisten bestreed. De piepjonge Hergé liet zich makkelijk beïnvloeden door Wallez, wat verklaart dat Kuifje in zijn eerste avontuur de mythes van de Sovjetunie gaat ontrafelen.
En zo is Kuifje in het land van de Sovjets een behoorlijk anticommunistisch propagandaverhaal geworden. Waarin je ziet dat de fabrieken slechts van bordkarton zijn, arme kinderen geen brood krijgen als ze niet communistisch zijn en iedereen die niet op de communistische partij stemt een pistool op zich gericht krijgt. Latere Kuifje-verhalen bevatten scherpe politieke satire, in dit eerste verhaal ligt het er allemaal heel dik op. Desalniettemin geeft dit verhaal een mooi tijdsbeeld en laat het de ontwikkeling van Kuifje zien.
Vanochtend bij BNR Nieuwsradio vertelde ik over dit stukje Kuifje-geschiedenis.
Nu is er dus een kleurenversie. Een paar jaar geleden is het verhaal voor het eerst weer in zwart-wit in de reeks uitgegeven. Met deze kleurenversie wordt Kuifje in het land van de Sovjets, de jeugdzonde van Hergé, opgewaardeerd tot een volwaardig onderdeel van die reeks. Dat kan, want het is een mooie kans om het grote publiek kennis te laten maken met de oorsprong van Kuifje. Maar dan moet je de achtergrond er dus wel bij vertellen. Het contrast tussen deze eerste Kuifje en de Kuifje zoals we die kennen is behoorlijk groot.
En dan waar het allemaal om draait: de inkleuring. De tekeningen zijn nog vrij primitief, dus je moet niet al te kwistig met allerlei kleureffecten gaan smijten. De kleur in deze uitvoering heeft echter wel een erg hoog gehalte van vakjes vullen. Ja, de kleur haalt de tekeningen op en is zeker een toevoeging ten opzichte van zwart-wit. Maar hier moet toch meer in zitten. En dat staat nog los van de cover, die niet meer is dan een knip/plak-actie van een plaatje uit het boek.
Het idee om dit eerste Kuifje-verhaal uit te brengen is goed. Maar dan moet je er ook een pareltje van maken. Laat een tekenaar een mooie cover maken in de toenmalige stijl van Hergé. Begin met een pagina met achtergronden bij dit verhaal. En geef het verhaal echt kleur, in plaats van dat er vakjes gevuld worden. Dan was het een mooie hommage geweest aan één van de grootste striptekenaars die Europa ooit gehad heeft. Nu is het vooral jammer.
Hey, wat fijn om te lezen dat iemand pleit voor 'oude' strips plaatsen binnen de juiste context. Jammer dat dit hierbij blijkbaar niet gelukt is. Eerlijkheid gebied me te zeggen dat ik het origineel niet ken en eigenlijk - sorry - niet zo'n Kuifje kenner ben. Maar je noemt Kuifje in Afrika, begrijp ik dat daarvan dus wel een uitgave is met meer toelichting en achtergrond?
Nee bij Kuifje in Afrika is dat ook niet gedaan. Maar het zou niet misstaan omdat daar eens in de zoveel tijd weer ophef over ontstaat. Zie bijvoorbeeld https://www.nrc.nl/nieuws/2012/02/16/de-zaak-kuifje-in-congo-a1469122 en http://www.hln.be/hln/nl/948/Kunst-Literatuur/article/detail/1511907/2012/10/05/Opnieuw-rechtszaak-rond-racistisch-Kuifje-in-Congo.dhtml
Het grote verschil met Kuifje en de Sovjets is dat Kuifje in Afrika altijd in de gewone reeks heeft gehoord (in de hertekende ingekleurde versie van 1946), terwijl Kuifje en de Sovjets (in zwart-wit) pas een paar jaar geleden aan de reeks is toegevoegd. En nu dus een 'upgrade' krijgt waardoor hij er helemaal bij hoort.