Superhelden? Doe normaal!

Ze komen van de planeet Krypton of wonen in Gotham City. Bang voor niks en niemand, een heel arsenaal aan bijzondere krachten tot hun beschikking. Superhelden zijn razend populair, maar ze zijn nooit zo aan mij besteed.

© Peter Beemsterboer/StripGlossy

Ik had andere helden. Ik groeide op met klassieke strips als Suske en Wiske, Kuifje of Asterix. En mijn superhelden waren niet eens de stripfiguren, maar de striptekenaars. Hergé, Willy Vandersteen, Albert Uderzo of Hanco Kolk en Peter de Wit. Ik bewonderde ze stuk voor stuk mateloos. Urenlang kon ik de dans van hun lijnen bestuderen. Als ik toch eens zo kon tekenen! Hun verhalen las ik van voor naar achter en weer terug, met groot ontzag voor hun sprankelende manier van vertellen, hun fantasie, hun gave om goede grappen en een spannend avontuur tot een perfecte symbiose te smeden. Ik wilde meer weten, dus dook ik in vuistdikke biografieën van mijn helden.

Wist je bijvoorbeeld dat de ouders van Willy Vandersteen een paar uur lang gedacht hebben dat hij dood geboren was, en dat hij al in een grote sigarenkist op weg was naar het kerkhof, toen hij het ineens op een jammeren zette? Stel je voor hoe het striplandschap eruit had gezien als hij dat niet had gedaan. Of wist je dat het verhaal Kuifje in Tibet is ontstaan door de witte dromen over helemaal niets, die Hergé jarenlang geteisterd hebben? Het stripboek was een therapie voor de complexe psyche van de tekenaar. Dat soort nutteloze maar toch aangename feitjes zitten al jaren in mijn systeem.

Opgegroeid in Maastricht, met de blik meer op het zuiden dan naar het noorden, was ik vooral gericht op de klassieke Franco-Belgische strip. Totdat ik Gilles de Geus van Hanco Kolk en Peter de Wit in de rekken van de bibliotheek vond. Een fantastische Nederlandse strip tegen een hartstikke Nederlands decor: de Tachtigjarige Oorlog. Als klap op de vuurpijl ontdekte ik vlak daarna dat de heren op tv striptekenlessen gaven. Elke week behandelden ze alle aspecten van het striptekenen. Niet zelden plooiden ze hun eigen gezicht in een vreemde expressie om de beste uitdrukking te kunnen tekenen. Kolk en De Wit probeerden elkaar bovendien de loef af te steken door allebei ‘de beste tekeningen’ te maken. Een feest om naar te kijken. Tip: een groot deel van de afleveringen is te vinden op youtube. Ze hebben niks aan kracht ingeboet.

Met de tips van Hanco Kolk en Peter de Wit in het achterhoofd sloeg ik aan het tekenen, pagina’s en pagina’s vol. Maar zoals dat gaat met de onverwachte richting die het leven voor je plant, heb ik van het tekenen nooit mijn beroep gemaakt, en ben ik de journalistiek in gegaan. Nu schrijf ik onder andere over strips, bijvoorbeeld voor mijn site stripjournaal.com en maak ik podcasts. En dus kom ik voor een interview ineens over de vloer bij mijn superhelden van vroeger. Of eigenlijk de superhelden van nu, want een interview met Hergé of Vandersteen zit er niet meer in, en bij Uderzo zou ik last hebben van een behoorlijke taalbarrière.

Hanco Kolk en Peter de Wit staan nog op mijn lijstje. Maar tekenaars als Gerben Valkema, Aimée de Jongh of Willem Ritstier hebben me met open armen ontvangen op hun zolderkamertje of in een enkel geval in een echt atelier. Opgeruimd was het er nooit, een creatieve geest heeft blijkbaar chaos nodig. De vellen papier slingerden werkelijk overal, en menig tekentafel is gedrenkt in grote vlekken inkt. Zelfs een tekenaar die vooral digitaal werkt, wordt altijd nog omringt door poppetjes en andere prullaria die gebruikt worden om na te tekenen. Of gewoon omdat de tekenaar zelf een enorme verzamelaar is van vanalles en nog wat (ik noem geen namen, Kenny Rubenis).

Wat me in alle gevallen bijzonder trof was de bewondering die striptekenaars hebben voor collega-striptekenaars.  Hoe goed en getalenteerd ze zelf ook zijn, ze blijven altijd kritisch op hun eigen werk en roemen het werk van anderen. Stuk voor stuk waren ze vereerd omdat ik aandacht toonde voor hun oeuvre.

Wat dat betreft lijken striptekenaars veel op de klassieke superhelden: in het echt zijn het hele lieve, normale mensen.