De Eerste Wereldoorlog in strips

Luister hier BNR Trendwatch van 23 juni 2014 terug:
Engelen van Flanders Fields
Op 28 juli is het precies honderd jaar geleden dat de Eerste Wereldoorlog losbarstte. Dat wordt op vele manier herdacht, en ook de stripwereld levert een flinke bijdrage. Er verschijnen dit jaar heel wat strips met als thema de Eerste Wereldoorlog. Een bijzonder album is Elsie en Mairie - Engelen van Flanders Fields. Twee Engelse meisjes melden zich aan als verpleegster voor het Engelse leger, dat op dat moment vecht in de loopgraven in België. Vol optimisme beginnen ze aan hun taak om 'hun' jongens te helpen, maar al snel komen ze achter de gruwelen van de oorlog. Ze zien dood, verderf en ellende. Gewonde soldaten die vanaf het front naar het hospitaal worden gebracht, zijn meestal al dood als ze aankomen. Elsie en Mairie kunnen het niet meer aanzien, en besluiten met zijn tweeën een post te openen aan het front zelf, om efficiënter te kunnen helpen.
Maar terwijl ze vol overtuiging en in zware omstandigheden hun land dienen, groeien de twee vriendinnen langzaam uit elkaar.
Het stripverhaal over Elsie en Mairie is gebaseerd op echte feiten, de meisjes hebben echt bestaan. Het geeft het hele verhaal een stevige extra laag. De tekeningen ademen echt de grauwe sfeer van honderd jaar geleden. De figuren zijn soms wat houterig, maar de decors zijn rijk gedetailleerd en van een fotografische kwaliteit. Plaatjes van verwoeste steden en dorpen zijn beklemmend. De Eerste Wereldoorlog door de ogen van Elsie en Mairie geeft echt een nieuw beeld.
Edelweiss
De trilogie Edelweiss richt zich niet op de ellende in de loopgraven, maar vertelt het verhaal van piloten die in de lucht hun dodelijke strijd moeten uitvechten. De Franse luchtmacht beschikt over de toppiloot Henri Castillac, voor niemand bang en door iedereen gezien als de beste in het luchtgevecht. Totdat een Duitse dubbeldekker opdaagt met een afbeelding van een edelweiss op de vleugel. Hij zaait dood en verderf in het Franse eskader, en Castillac duikt weg. Waarom durft de toppiloot het niet op te nemen tegen Edelweiss? Hij neemt blijkbaar een geheim met zich mee dat langzaam ontrafelt wordt.
Het verhaal moet na deel 1 nog een beetje op gang komen. Er wordt nog weinig losgelaten over de achtergronden en de motieven van Henri Castillac. De tekeningen in Edelweiss zijn prachtig, het zijn net kleine schilderijtjes. De vliegtuigen zijn tot in detail uitgewerkt en de luchtgevechten hebben een James Bond-achtige snelheid. Maar de Eerste Wereldoorlog is hierbij meer decor dan hoofdonderwerp.
Folies Bergère
De meest rauwe, harde en duistere strip over de Eerste Wereldoorlog is Folies Bergère. Je volgt daarin de soldaten van de 17de compagnie infanterie in de loopgraven. Zij hebben hun compagnie omgedoopt tot la Folies Bergère, omdat ze hebben afgesproken dat ze daar na de oorlog met zijn allen naartoe gaan. Maar het leven in de loopgraven is hard, er moet gevochten worden. Je ziet hun onderlinge grappen en kameraadschap, maar meer nog hun angstdromen, hun ellende, hun ruwe afgestompte bestaan. Illustratief is de scène waarin een aalmoezenier die nieuw is in de loopgraven zich afvraagt wat hij ruikt. De laatste aanval, zegt één van de soldaten. Het is de stank van de lijken die een paar meter verderop op het slagveld liggen. Folies Bergère is getekend in veel zwart, en slechts ingekleurd met een grijsachtige steunkleur. Alleen het rood van het bloed is fel. En dat komt dan ook regelmatig in beeld. Gruwelijk en rauw, maar zeer indrukwekkend. Wie de ellende van de loopgraven wil voelen, moet deze strip lezen.