Jommeke viert feest... maar niet in Nederland
Eén van de populairste strips van Vlaanderen bestaat vandaag precies 60 jaar: Jommeke. Op 30 oktober 1955 verschenen de eerste stroken van de strip van Jef Nys in het weekblad Kerkelijk Leven. Maar terwijl Jommeke in Vlaanderen de concurrentie met Suske en Wiske aan kan, mag je in Nederland al blij zijn als mensen er überhaupt van gehoord hebben. Hoe kan een strip die zo populair is in Vlaanderen, zo onbekend zijn in Nederland?
"Het is typisch Vlaamse humor. Onbevangen, zonder diepgang", zegt Nederlands grootste stripverzamelaar Hans Matla als ik hem bel over Jommeke. "Het zijn vooral 'plezante historiekes'. Noorderlingen zijn daar te nuchter voor, wij zien de humor niet." Toch zijn er ook Belgen die geen fan meer zijn van Jommeke. Grootverzamelaar Roger Decadt heeft de albums wel, maar kijkt er eigenlijk niet meer naar om: "Het zijn toch vooral kinderverhaaltjes. Voor kinderen van 7 tot 10 is het ideale lectuur, niet te moeilijk. Maar als volwassene lees je ze niet meer."
Maar ook Nederland heeft genoeg kinderen, dus dat is nog geen verklaring voor het verschil in succes. Bovendien is Suske en Wiske, die andere Vlaamse klassieker, hier wel razend populair geworden. "Suske en Wiske heeft meer verhaalstructuur", zegt Matla. Ook Decadt ziet wel verschillen. "Die oude verhalen van Suske en Wiske zijn ook als volwassene nog leuk om te lezen. En Suske en Wiske zijn steeds Nederlandser geworden." Waarschijnlijk zit in die laatste opmerking een groot deel van de verklaring. De teksten van Jommeke bleven altijd in het Vlaams, tot in 1989. Van Suske en Wiske verschenen in de jaren 50 aparte Vlaamse en Nederlandse albums, maar vanaf 1965 is die strip helemaal overgegaan op het ABN.
Niet alleen de taal, ook het karakter van de strip werd steeds minder Vlaams. Jammer voor de Vlamingen, maar commercieel wel een goede zet van tekenaar Willy Vandersteen. Suske en Wiske is tegenwoordig populairder in Nederland dan in Vlaanderen. Het lijkt erop dat Vandersteen een betere neus voor commercie had dan Jef Nys of bijvoorbeeld Marc Sleen van Nero, nog zo'n Vlaamse klassieker die nooit voet aan de grond heeft gekregen in Nederland.
Maar wat maakt het uit, in België is dit gewoon het jaar van Jommeke. Elk nieuw album heeft een oplage van 75.000 en ieder jaar worden er een miljoen Jommekes verkocht. Uitgeverij Ballon Media staat dan ook met een grote verjaardagstaart op de boekenbeurs van Antwerpen.
